چیستی فلسفة معرفت و قلمرو آن
author
Abstract:
نوشتار پیش رو پژوهشی است ناظر به چیستی فلسفة معرفت و قلمرو آن و در صدد است ساختار این حوزة دانشی را به گونهای نوآورانه طراحی و پیشنهاد کند. در این مسیر، به تبیین ماهیت، مؤلفهها، اجزا و جوانب مختلف فلسفة معرفت به صورت یکجا پرداخته میشود؛ زیرا به دلیل لزوم جامعنگری، عملاً امکان خُردشدن در اجزای این حوزة دانشی وجود ندارد. فلسفة معرفت، اجمالاً عبارت است از: تأمل عقلی بیروننگرانه دربارة «معرفت». این حوزة دانشی، شامل سه مبحث اصلی است: چیستیشناسی معرفت، هستیشناسی معرفت و معرفتشناسی؛ البته مبحث اخیر، امروز خود به دانشی مستقل تبدیل شده است و توجه ویژهای را میطلبد. این حوزة دانشی، از سنخ فلسفههای مضاف به امور یا مقولهها و قسمی معرفت درجة دوم است. ادبیات علمی و پیشینة پژوهشی و آموزشی فلسفة معرفت در ایران و جهان، اهمیت و ضرورت نظری و کاربردی و اهداف اصلی و فرعی آن، تعریف آن، هویت معرفتی آن، جایگاه آن در میان رشتههای متعارف، مسائل اصلی و فرعی، کلی و خاص، و کلاسیک و جدید آن، ساختار منطقی - معرفتی آن، حوزههای تمحض «پیشنیاز»، «همنیاز» و «پسنیاز» آن، مباحث اصلی نوشتار حاضر را تشکیل میدهند. همچنین در این نوشتار نشان داده خواهد شد که فلسفة معرفت و معرفتشناسی با رویکرد اسلامی امکانپذیر است و میتواند در مسیر تحقق قرار گیرد
similar resources
چیستی معرفت از منظر فلسفه و دین
یکی از مسألههایی که از قدیم الایام مطرح بوده است اینکه حقیقت معرفت چیست؟ چه عناصری در تعریف معرفت دخالت داشته نقش اساسی ایفا میکنند؟ هر گونه حکمی دربارۀ معرفت داده شود، مبتنی بر دانستن چیستی معرفت است. چیستی معرفت را حداقل از سه زاویه میتوان بررسی کرد؛ یکی از منظر متفکران مسلمان، دیگری از دیدگاه معرفتشناسان معاصر و سوم با نگاه قرآن. محور مقالۀ حاضر بررسی سه نگاه مزبور و تطبیق و مقایسه...
full textمعرفت شناسیِ حقیقت وجود در فلسفة ملاصدرا
در فلسفة ملاصدرا نه مفهوم وجودِ مشایی و نه نور ماهویِ اشراقی، بلکه حقیقت وجود، مبنای تمام مسائل فلسفی است. لذا با این نگاه، ملاصدرا با تفکیک بین مبدأئیت مفهومی و مبدأئیت مصداقی وجود، بر جایگاه هستی بخشی و معرفت بخشی حقیقت وجود تأکید می کند. بنابراین این سؤال مطرح میشود که حقیقت وجود به عنوان مبدأ التحقق و مبدأ المعرفه، چگونه شناخته میشود؟ با کاوش در آثار ملاصدرا به این نتیجه رسیدیم که ملاصدرا ب...
full textابزارهای معرفت در فلسفة اشراقی سهروردی
مبحث ابزارهای معرفت انسانی، از مباحث محوری در همه مکاتب معرفتشناختی است. در این میان فلسفة اشراقیِ سهروردی، به نحو مبسوط به این مبحث پرداخته و علیرغم برخی مشابهتها با فلسفة مشاء، دیدگاهههای نوآورانهای را مطرح کرده است. او در آثار خویش ابزارهای معرفت را در سه دسته مطرح میکند: 1. حس (ظاهری و باطنی)، 2. عقل، 3. حواس مثالی و قلب. حواس مثالی نزد سهروردی غیر از حواس باطنی است. نوآوریهای سهرورد...
full textMy Resources
Journal title
volume 20 issue 77
pages 51- 85
publication date 2019-05-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023